طرحواره رهاشدگی یا طرد شدگی چیست؟
ترس از دست دادن چیست؟
چنین افرادی همیشه انتظار دارند نزدیک ترین افراد خود را از دست بدهندرا ترک می کنند. به گونهه ای غیر قابل پیش بینی می شوند یا اینکه ناگهان غیبشان می زند.بنابراین آنها همیشه در حالت ترس و نگرانی هستند و مدام گوش به زنگ علائمی هستند که طرد خواهند شد.
هیجان های این افراد چه هستند؟
هیجان های معمول این افراد در مواجهه با فقدان، اضطراب، ناراحتی و افسردگی مزمن می باشد. چه این فقدان واقعی باشد چه خیالی. وقتی افراد نزدیکشان آنها را تنها بگذارند، عصبانی می شوند (در موارد شدیدتر، این هیجان ها وحشت، سوگ و غضب هستند). برخی از این افراد، اگر افراد نزدیکشان، آنها را به مدت کوتاهی تنها بگذارند، آشفته خواهند شد. رفتارهای شاخص این افراد عبارتند از: وابستگی افراطی به افراد مهم زندگی، انحصارطلبی و کنترل کنندگی، سرزنش دیگران به خاطر رها کردنشان، حسادت، رقابت با رقیب های عشقی؛ که تمام این رفتارها به این دلیل هست که دیگران آنها را تنها نگذارند.
چرا این افراد از برقراری روابط صمیمانه خودداری می کنند؟
این افراد به منظور جلوگیری از درد ناشی از فقدان غیرقابل اجتناب، از برقراری روابط صمیمانه خودداری می کنند (از یکی از این افراد سؤال شد که چرا شما به تعهدات خود در چهارچوب روابط عاشقانه به همسرتان پایبند نیستید؟ در پاسخ گفت: اگر او بمیرد، چه خاکی بر سرم بریزم ؟). این افراد در قالب فرآیندهای تداوم طرح واره، معمولا افراد مهم زندگی خود را به گونه ای انتخاب می کنند که به احتمال زیاد آنها را رها کنند مانند انتخاب یک خانم بی قید و بی مسئولیت. اغلب دچار عشق های آتشین می شوند.
طرح واره رهاشدگی به احتمال زیاد با طرح واره های دیگری مانند طرح واره اطاعت ارتباط پیدا می کند. در چنین وضعیتی، افراد معتقدند اگر کارهایی را که دیگران از آن ها می خواهند، انجام ندهند، بدون شک او را تنها می گذارند. علاوه براین، طرح واره رهاشدگی می تواند با طرح واره وابستگی و بی کفایتی نیز ارتباط داشته باشد. دراین صورت، فرد معتقد است اگر دیگران او را تنها بگذارند، نمی تواند به تنهایی از پس زندگی برآید. نهایتاً این که طرح وارهٔ رهاشدگی می تواند با طرحواره نقص ارتباط پیدا کند. در چنین حالتی، بیمار معتقد است دیگران به نقص ها و کمبودهای او پی می برند و او را ترک می کنند.
درمان طرحواره رهاشدگی چیست؟
یکی از اهداف درمانی، این است که به افراد کمک کنیم تا به نگرشی واقع بینانه تر نسبت به ثبات روابط بین فردی دست یابند. بیمارانی که روند درمان را با موفقیت سپری کنند از این که افراد مهم زندگیشان چند روزی آنها را ترک کنند، زیاد نگران نیستند و به آنها اعتماد دارند. طبق نظریه روابط شیئی، آنها یاد گرفته اند افراد مهم زندگی را به صورت ابژه هایی ثابت، درونسازی کنند. در نتیجه، وقتی دیگران بخواهند آنها را ترک کنند، اهمیت کمتری به این مسئله می دهند و چنین رفتارهایی را سوء تعبیر نمی کنند. طرحواره هایی که با این طرحواره ارتباط دارند در اثر درمان موفق، از شدت آنها کاسته می شود.
از آن جایی که آنها اطاعت، وابستگی یا نقص کمتری احساس می کنند، در نتیجه طرح واره رهاشدگی نیز کمتر فعال می شود . در روابط خود، احساس امنیت بیشتری می کنند. مجبور نیستند رفتارهای کنترلگرانه، دست انداختن یا وابستگی شدید از خودشان نشان بدهند. افرادی را برای زندگی و روابط دوستانه انتخاب می کنند که از ثبات رفتاری و عاطفی بیشتری برخوردار باشند و از روابط صمیمی محروم شان نکنند. یکی دیگر از علایم بهبودافرادی که طرح واره رهاشدگی دارند، این است که می توانند مدت زمان زیادی را بدون این که افسرده یا مضطرب شوند، تنها بمانند و سعی نکنند با فرد دیگری ارتباط برقرار کنند.
تکنیک های تجربی درمان طرحواره رها شدگی
در تکنیک های تجربی، بیمار تجارب رهاشدن یا بی ثباتی را در ذهن خود تجسم می کند و از طریق تصویرسازی ذهنی روانی، خاطرات خود از رهاشدن توسط والدین بی ثباتی که گاهی در دسترس بودند و گاهی اوقات نبوده اند را دوباره تجربه می کند. درمانگر، وارد تصویر ذهنی بیمار شده و برای کودک او همچون یک چهره باثبات عمل می کند و خشم خود را نسبت به پدر و مادر بی مسؤولیت ابراز می کند و کودک رها شده را دلداری می دهد. سپس شخص در تصویر ذهنی خود، همانگونه که درمانگر عمل کرده است، مانند یک بزرگسال سالم رفتار می کند. آنها خشم خود را نسبت به والدینی که آنها را رها کرده اند، بیان می کنند. این عمل برای این است که کودک رها شده را تسکین می دهند. در نتیجه بیماران به تدریج در تصویر ذهنی خود به صورت یک بزرگسال سالم عمل می کنند.
بیماران از نظر رفتاری، توجه خود را بر انتخاب افرادی جلب می کنند که بتوانند به تعهداتشان عمل کنند. آنها همچنین یاد می گیرند، رفتارهایی نظیر حسادت زیاد، وابستگی افراطی، خشم یا کنترل کردن را کنار بگذارند چون همین رفتارها باعث میشوند که دیگران، آنها را رها و بی ارزش کنند.
برای بهترین روان شناس طرحواره درمانی وقت مشاوره دریافت کنید.