اختلال دوقطبی
اختلالات دوقطبی یا بیماری افسردگی شیدایی ، گروهی از اختلالات است که با وجود فازهای پرانرژی بالا شناخته می شود که به عنوان دوره های شیدایی شناخته می شوند. به طور معمول ، تغییرات غیرمعمول در خلق و خو و انرژی در افزایش سطح فعالیت ها ظاهر می شود و توانایی عملکرد را مختل می کند. اختلال ایجاد شده توسط اختلال دوقطبی می تواند شدید باشد و منجر به آسیب روابط ، عملکرد ضعیف شغلی یا تحصیلی و حتی خودکشی شود.
انواع مختلفی از اختلال دوقطبی وجود دارد:
اختلال دوقطبی I به وضعیتی اطلاق می شود که در آن فرد حداقل یک هفته یک دوره مانیک کامل را تجربه می کند و ممکن است افسردگی را تجربه کند یا نکند. علائم شیدایی ممکن است آنقدر شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.
دوقطبی II به حضور یک دوره هیپومانیا در حال حاضر یا گذشته اشاره دارد ، که نوعی از شیدایی کمی کمتر شدید است که حداقل چهار روز متوالی طول می کشد ، و همچنین وجود یک دوره فعلی یا گذشته افسردگی اساسی است.
اختلال سیکلوتیمیک یا سیکلوتیمیا به تغییرات مکرر خلق و خوی افسردگی در حداقل دو سال در بزرگسالان اشاره دارد.
بر اساس گزارش موسسه ملی سلامت روان ، حدود 4.4 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده در برهه ای از زندگی خود دچار اختلال دوقطبی می شوند. این بیماری در مردان و زنان با فراوانی یکسان رخ می دهد. میانگین سن شروع 25 سال است. با این وجود ، یک اختلال دوقطبی ممکن است در دوران کودکی شروع شود یا ممکن است در اواخر زندگی شروع شود. اختلالات دوقطبی معمولاً شرایط مزمن هستند و نیاز به مدیریت مادام العمر دارند. بیش از 90 درصد از افرادی که یک قسمت شیدایی دارند ، دوره های مکرر شیدایی یا افسردگی را تجربه می کنند.
افرادی که یک دوره شیدایی را تجربه می کنند اغلب به عنوان بیش از حد شاد یا “احساس در بالای جهان” توصیف می شوند. با این حال ، اغلب ، حالت غالب در طول یک دوره جنون تحریک پذیری است. علاوه بر این ، افرادی که شیدایی را تجربه می کنند ممکن است عزت نفس خود را به طور ناگهانی نشان دهند ، نیاز به خواب را کم کنند ، پرحرفی و حواس پرتی را داشته باشند و غالباً در فعالیتهایی شرکت کنند که دارای پیامدهای دردناک بالایی هستند (قمار ، هزینه های سنگین ، بی احتیاطی جنسی). هایپومانیا شبیه شیدایی است زیرا اختلال خلقی و تغییر عملکرد توسط دیگران قابل مشاهده است ، اما این مرحله آنقدر شدید نیست که باعث اختلال عمده در عملکرد اجتماعی یا شغلی یا نیاز به بستری شود.
در طول یک دوره شیدایی ، یک فرد ممکن است چندین پروژه جدید را شروع کند و احساس کند که بدون توجه به سطح تجربه یا استعداد خود قادر به انجام هر کاری است. یکی از شایع ترین ویژگی های شیدایی ، کاهش نیاز به خواب است. ممکن است فرد روزها بدون خواب بماند ، اما احساس خستگی نکند. اغلب ، افکار یک فرد شیدایی سریعتر از آنچه می توان بیان کرد می چرخد. نتیجه ممکن است تغییرات ناگهانی در موضوع و گفتار تحت فشار و ناهماهنگ باشد. گاهی اوقات در طول یک دوره جنون مردم خصومت و خشم های خشمگینانه ای را نشان می دهند ، به ویژه اگر سعی شود آنها را قطع کنند.
کودکانی که در معرض خطر اختلال دوقطبی هستند (زیرا یکی از والدین این اختلال را دارد) توالی رشدی را با علائم غیر مختص اختلال دوقطبی ، به ویژه مشکلات خواب و اضطراب شروع می کنند. این بیماری از اختلال خلقی خفیف به اختلال افسردگی اساسی در نوجوانی تبدیل می شود و اختلال دوقطبی کامل در انتقال به بزرگسالی ایجاد می شود ، معمولاً با یک دوره شیدایی یا هیپومانیا یا اولین قسمت روان پریشی پس از یک دوره افسردگی.
مشخصه این بیماری این است که کسانی که شیدایی را تجربه می کنند متوجه نمی شوند که بیمار هستند یا نیاز به درمان دارند و در مقابل درمان مقاومت می کنند. تشخیص و درمان فوق العاده مهم است. خطر خودکشی در طول زندگی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی حداقل 15 برابر جمعیت عمومی است. اختلال دوقطبی اغلب تشخیص داده نمی شود ، یا ممکن است با سایر شرایط اشتباه گرفته شود و افراد ممکن است سالها قبل از دریافت درمان مناسب رنج ببرند.
علائم
بر اساس DSM-5 ، یک دوره شیدایی در یک حالت بیش از حد سرخوش کننده ، گسترده یا تحریک پذیر در بیشتر روزها ، هر روز به مدت حداقل یک هفته ، ظاهر می شود و با افزایش فعالیت و انرژی غیر طبیعی و مداوم همراه است. علاوه بر این ، سه مورد (یا چهار مورد اگر حالت غالب تحریک پذیری است) باید از علائم زیر وجود داشته باشد
عزت نفس یا بزرگواری متورم ، از جمله باورهای غیرواقعی به توانایی ها و قدرت های فرد
کاهش نیاز به خواب
پرحرفی غیرمعمول یا فشار برای ادامه صحبت
فرار از ایده ها یا این حس که افکار در حال مسابقه هستند
حواس پرتی
افزایش فعالیتهای هدفمند ، مانند پروژه های کاری یا مدرسه ، یا فعالیتهای بی هدف (تحریک روانی حرکتی)
مشارکت در فعالیتهایی که احتمالاً عواقب دردناکی را در پی خواهد داشت ، مانند خریدن شادی ، بی احتیاطی جنسی ، سرمایه گذاری ضعیف در تجارت.
علاوه بر این ، اختلال خلقی برای ایجاد اختلال قابل توجه در عملکرد اجتماعی یا شغلی کافی است یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای جلوگیری از خودآزاری دارد ، یا به دلیل وجود ویژگی های روان پریشی.
علاوه بر این ، این قسمت با خوردن دارو ، سوء مصرف مواد یا شرایط پزشکی قابل توضیح نیست.
شکل معتدل تری از شیدایی ، که هیپومانیا نامیده می شود ، به طور مشابه شامل تغییر بی چون و چرا در عملکرد ، هرچند به مدت چهار روز یا بیشتر است ، اما معمولاً آسیب اجتماعی یا شغلی قابل توجهی وجود ندارد. در واقع ، فرد ممکن است احساس خوبی داشته باشد و بهره وری بالایی داشته باشد ، بنابراین تشخیص فرد مبتلا به هیپومانیا را برای فرد یا اطرافیانش دشوار می کند.
اختلالات دوقطبی معمولاً با وقوع حداقل یک دوره افسردگی مشخص می شوند. یک دوره افسردگی با خلق افسرده یا از دست دادن لذت یا علاقه یا احساس ناامیدی به مدت حداقل دو هفته مشخص می شود. طبق DSM-5 ، حداقل پنج مورد از علائم زیر نیز وجود دارد:
خلق غمگین ، مضطرب یا خالی بیشتر روز ، هر روز وجود دارد
از دست دادن علاقه یا لذت در همه یا بیشتر فعالیتها در بیشتر روز ، هر روز وجود دارد
افزایش یا کاهش وزن ناخواسته
بی خوابی یا خواب زیاد
بی قراری قابل مشاهده (تحریک روانی حرکتی) یا کند شدن سرعت (عقب ماندگی روانی حرکتی)
خستگی انرژی کمتر تقریباً هر روز
احساس گناه یا بی ارزشی
کاهش توانایی تمرکز ، یا بلاتکلیفی
افکار مکرر در مورد مرگ یا خودکشی یا تلاش برای خودکشی
علائم باعث ناراحتی یا اختلال در عملکرد می شود. و آنها به دلیل اثرات یک ماده یا بیماری نیستند.
گاهی اوقات ، دوره های شدید شیدایی یا افسردگی شامل علائم روان پریشی است. علائم رایج روان پریشی عبارتند از توهم (شنیدن ، دیدن ، یا احساس وجود چیزهایی که در واقع وجود ندارند) و توهمات (باورهای غلط ، قویاً تحت تأثیر استدلال منطقی یا توضیح داده شده توسط مفاهیم فرهنگی معمول شخص). علائم روان پریشی در اختلال دوقطبی نشان دهنده حالت خلقی شدید در آن زمان است. به عنوان مثال ، توهمات بزرگی ، مانند تصور اینکه رئیس جمهور است یا دارای قدرت یا ثروت خاصی است ، ممکن است در طول شیدایی رخ دهد. هذیان گناه یا بی ارزشی ، مانند اعتقاد به این که فرد خراب و بی پول است یا مرتکب جنایت وحشتناکی شده است ، ممکن است در طول افسردگی ظاهر شود. به همین دلیل ، اختلال دوقطبی گاهی به اشتباه به عنوان اسکیزوفرنی تشخیص داده می شود.
با این حال ، در برخی افراد ، علائم شیدایی و افسردگی ممکن است با هم در آنچه اختلال دوقطبی نامیده می شود با ویژگی های مختلط ظاهر شود. علائم ترکیبی از علائم اغلب شامل آشفتگی ، مشکل در خواب ، تغییر چشمگیر در اشتها ، روان پریشی و تفکر خودکشی است. یک فرد ممکن است دارای روحیه بسیار غم انگیز و ناامید کننده باشد در حالی که در عین حال احساس می کند که بسیار پرانرژی است.
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی خودکشی می کنند. هر کسی که در فکر خودکشی است نیاز به توجه فوری از متخصص بهداشت دارد. صحبت در مورد خودکشی باید جدی گرفته شود. به نظر می رسد خطر خودکشی در اوایل دوره بیماری بیشتر است. شناخت زودهنگام اختلال دوقطبی و آموختن بهترین شیوه مدیریت آن ممکن است خطر مرگ ناشی از خودکشی را کاهش دهد.
دوره های شیدایی و افسردگی معمولاً در طول زندگی تکرار می شود. بین قسمت ها ، اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی عاری از علائم هستند ، اما تا یک سوم علائم باقیمانده ای دارند. درصد کمی علیرغم درمان علائم مداوم مزمن را تجربه می کنند.
هنگامی که چهار یا چند قسمت بیماری در یک دوره 12 ماهه رخ می دهد ، گفته می شود که فرد دارای اختلال دوقطبی دوچرخه سواری سریع است. برخی از افراد چندین قسمت را در یک هفته یا حتی در یک روز تجربه می کنند. دوچرخه سواری سریع در دوران بیماری دیرتر توسعه می یابد و در بین زنان بیشتر از مردان شایع است.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی هنگامی که بیماری به طور موثر درمان شود می توانند زندگی سالم و مولد داشته باشند. با این حال ، بدون درمان ، دوچرخه سواری خلق و خو می تواند از نظر دفعات و شدت افزایش یابد.
هم کودکان و هم نوجوانان ممکن است دچار اختلال دوقطبی شوند. این بیماری به احتمال زیاد فرزندان والدینی را که مبتلا به این بیماری هستند ، تحت تأثیر قرار می دهد. کودکان و نوجوانان غالباً چندین بار در روز دچار تغییرات خلقی سریع بین افسردگی و شیدایی می شوند. شیدایی در کودکان به احتمال زیاد به عنوان تحریک پذیری با تمایل به خشم های مخرب آشکار می شود. بروز علائم مختلط نیز در جوانان مبتلا به اختلال دوقطبی شایع است. نوجوانان مسنی که به این بیماری مبتلا می شوند ممکن است قسمت ها و علائم کلاسیک تری از نوع بزرگسالان داشته باشند.
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان دشوار است از سایر مشکلاتی که ممکن است در این گروه های سنی ایجاد شود. تحریک پذیری و پرخاشگری نیز می تواند علائم اختلال بیش فعالی- نقص توجه ، اختلال سلوک ، اختلال نافرمانی مخالف باشد.
سوء مصرف الکل و مواد مخدر در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بسیار شایع است. عوامل زیادی ممکن است به مشکلات سوء مصرف مواد کمک کنند ، از جمله خود درمانی علائم. با این وجود ، علائم خلقی می تواند در اثر سوء مصرف مواد ایجاد شود یا تداوم یابد. ممکن است عوامل خطر وجود داشته باشد که بر بروز اختلال دوقطبی و اختلالات مصرف مواد تأثیر می گذارد. سوء مصرف همزمان مواد ، در صورت وجود ، بخش مهمی از برنامه کلی درمان است.
اختلالات اضطرابی مانند حملات پانیک و اختلال اضطراب اجتماعی نیز ممکن است در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اتفاق بیفتد و ممکن است به درمانهایی که برای اختلال دوقطبی استفاده می شود پاسخ دهند یا نیاز به درمان جداگانه داشته باشند.
علل
علت اختلال دوقطبی موضوع تحقیقات زیادی است و اجماع بین دانشمندان این است که علت واحدی وجود ندارد. در عوض ، عوامل زیادی در ایجاد بیماری نقش دارند.
ژنتیک نقش دارد. یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ایجاد اختلال دوقطبی داشتن سابقه خانوادگی بیماری است: خطر ابتلا به این بیماری در بین اقوام بزرگسال افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی I و دوقطبی 10 برابر افزایش می یابد. با این حال ، هیچ ژن خاصی با این بیماری ارتباطی ندارد. در عوض ، مانند بسیاری از بیماریهای روانی دیگر ، ژنهای متعدد ، هر کدام با تأثیر کوچک ، به احتمال ابتلا به این اختلال کمک می کنند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اختلالات خلقی ، اضطرابی و روان پریشی در خانواده های مبتلا به اختلالات دوقطبی بیشتر از جمعیت عمومی رخ می دهد. مطالعات روی دوقلوهای یکسان که ژن های یکسانی دارند ، نشان می دهد که عواملی غیر از ژن ها – مانند رویدادهای بسیار استرس زا – نیز در ایجاد اختلال دوقطبی نقش دارند. بسیاری از ژن ها به احتمال زیاد در ترکیب با عوامل محیط فرد با هم عمل می کنند.
مطالعات تصویربرداری مغز نشان می دهد که مغز افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی ممکن است با مغز افراد سالم متفاوت باشد. برای مثال ، محققان چندین ناحیه مغزی را مشخص کرده اند که ضخامت قشر آنها کاهش یافته است. مطالعات دیگر نشان می دهد که پردازش محرک های حسی در طول دوره های شیدایی و افسردگی مختل می شود و ممکن است زمینه ساز خطاهای ادراکی باشد.
رفتار
حتی در شدیدترین موارد ، اختلالات دوقطبی شرایط بسیار قابل درمان هستند. هرچه درمان زودتر آغاز شود ، احتمال کاهش شدت و فراوانی دوره های شیدایی و افسردگی بیشتر می شود. از آنجا که اختلالات دوقطبی شرایط مادام العمر هستند ، درمان نیز مادام العمر است و نه تنها در درمان علائم بلکه در جلوگیری از عود علائم نیز مثر است. اکثر افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی می توانند به ثبات قابل توجهی در نوسانات خلقی و علائم مربوط به آن دست یابند
موثرترین استراتژی درمانی ترکیبی از دارو و روان درمانی است. علاوه بر این ، اغلب به بیماران دستور داده می شود که نمودار علائم خلقی روزانه ، درمان ها ، الگوهای خواب و رویدادهای زندگی را تهیه کنند. چنین ردیابی برای کمک به بیماران و خانواده های آنها برای درک بهتر و مدیریت بیماری نشان داده شده است. اغلب می توان تغییرات خلقی را به موقع مشاهده کرد تا از بروز یک دوره کامل جلوگیری شود. حتی در صورت عدم وقفه در درمان ، تغییرات خلقی رخ می دهد و باید بلافاصله به پزشک گزارش شود ، که ممکن است برنامه درمانی را تنظیم کند.
داروها
در حالی که پزشکان مراقبت های اولیه که در روانپزشکی تخصص ندارند ممکن است داروهای روانگردان تجویز کنند ، توصیه می شود افراد مبتلا به اختلال دوقطبی برای درمان به روانپزشک مراجعه کنند. چندین نوع دارو معمولاً برای درمان اختلالات دوقطبی استفاده می شود.
به طور کلی تثبیت کننده های خلق برای کنترل دوره های شیدایی تجویز می شوند. لیتیوم شاید شناخته شده ترین تثبیت کننده خلق و خو باشد. اولین داروی تثبیت کننده خلق که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان شیدایی تأیید شده است ، اغلب در کنترل شیدایی و جلوگیری از عود هر دو دوره جنون و افسردگی بسیار موثر است. انواع دیگر تثبیت کننده خلق شامل لاموتریژین ضد تشنج است ، والپروئیک اسید ،والپروات در سال 1995 توسط FDA برای درمان شیدایی تأیید شد.
داروهای ضد تشنج ممکن است با لیتیوم یا با یکدیگر ترکیب شوند تا حداکثر اثر را داشته باشند. در صورت لزوم ، سایر داروها ، معمولاً برای دوره های کوتاه تر ، برای درمان دوره های شیدایی یا افسردگی اضافه می شوند.
گاهی اوقات درمان با داروهای ضدافسردگی منجر به تغییر خلق و خو می شود که باعث ایجاد یک دوره شیدایی یا هیپومانیا یا دوچرخه سواری سریع می شود. به طور کلی ، داروهای تثبیت کننده خلق ، به تنهایی یا همراه با داروهای ضدافسردگی ، برای محافظت مجدد از چنین تغییراتی مورد نیاز است.
کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی به طور کلی با لیتیوم درمان می شوند ، اما از والپروات و کاربامازپین نیز استفاده می شود.
داروهای ضد روان پریشی نیز اغلب برای کنترل علائم شیدایی و افسردگی در اختلال دوقطبی استفاده می شوند و برخی نیز به تثبیت خلق و خو کمک می کنند. داروهای ضد روان پریشی عبارتند از اولانزاپین ، کوئتیاپین و و سایر داروها.
اگر بی خوابی مشکل ساز است ، داروی بنزودیازپین با قدرت بالا مانند کلونازپام یا لورازپام ممکن است مفید باشد. با این حال ، از آنجا که این داروها ممکن است عادت ایجاد کنند ، بهتر است کوتاه مدت تجویز شوند. گاهی اوقات از انواع دیگر داروهای آرام بخش مانند زولپیدم به جای آنها استفاده می شود.
اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی به دلیل مفید بودن آنها به تنهایی یا به داروهای معمولی برای درمان طولانی مدت اختلال دوقطبی مورد مطالعه قرار گرفته است.
مراقبت های پزشکی تحت درمان
مدیریت موثر اختلال دوقطبی ممکن است شامل تغییر در برنامه درمان در دوره های مختلف در طول دوره بیماری باشد. هرگونه تغییر در نوع یا دوز دارو باید تحت راهنمایی روانپزشک انجام شود. برای جلوگیری از عوارض جانبی ، بیماران باید در مورد سایر داروهای تجویزی ، داروهای بدون نسخه یا مکمل های طبیعی که ممکن است مصرف کنند ، به روانپزشک بگویند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ، به ویژه افرادی که دوچرخه سواری سریع دارند ، غالباً دارای عملکرد غیرطبیعی غده تیروئید هستند. از آنجا که هورمون تیروئید بیش از حد یا بسیار کم می تواند منجر به تغییرات خلقی و انرژی شود ، معمولا سطح تیروئید توسط پزشک به دقت کنترل می شود. درمان با لیتیوم ممکن است باعث کاهش سطح تیروئید در برخی افراد شود و در نتیجه نیاز به مکمل تیروئید داشته باشد.
همه داروها عوارض جانبی دارند. بسته به دارو ، عوارض جانبی ممکن است شامل افزایش وزن ، تهوع ، لرزش ، کاهش میل جنسی ، اضطراب ، ریزش مو ، مشکلات حرکتی یا خشکی دهان باشد. به دست آوردن تعادل مناسب از مزایای درمان ممکن است نیاز به تنظیم دوز یا نوع دارو تحت نظارت پزشک داشته باشد. داروها نباید بدون راهنمایی روانپزشک تغییر یا متوقف شوند.
روان درمانی
مطالعات نشان داده است که انواع مختلفی از روان درمانی که به بیماران و خانواده های آنها ارائه می شود می تواند منجر به افزایش ثبات خلق ، بستری شدن کمتر و بهبود عملکرد در چندین زمینه شود. مداخلات روان درمانی که معمولاً برای اختلال دوقطبی استفاده می شود شامل رفتار درمانی شناختی ، آموزش روانی ، خانواده درمانی و ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT) است. IPSRT بر اهمیت ایجاد برنامه های روزانه ثابت برای خواب و بیداری تأکید می کند ، زیرا بیداری طولانی مدت یک عامل شناخته شده برای دوره های شیدایی است.
یک روانشناس ، مددکار اجتماعی یا مشاور دارای مجوز معمولاً چنین درمانهایی را ارائه می دهد و اغلب برای نظارت بر پیشرفت بیمار با روانپزشک همکاری می کند. درمان رفتاری شناختی (CBT) به افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک می کند تا الگوهای فکری و رفتارهای نامناسب یا منفی مرتبط با بیماری را تغییر دهند.
آموزش روانی شامل آموزش افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در مورد این بیماری و درمان آن و نحوه تشخیص علائم عود است تا بتوان قبل از وقوع یک دوره کامل مداخله اولیه را انجام داد. آموزش روانی نیز اغلب برای اعضای خانواده مفید است.
خانواده درمانی به کاهش سطح پریشانی خانواده منجر می شود که ممکن است به علائم فرد بیمار کمک کند یا از آن ناشی شود.
درمان ریتمی بین فردی و اجتماعی به افراد مبتلا به اختلال دوقطبی هم در بهبود روابط و هم در تنظیم برنامه های روزانه کمک می کند. رعایت یک برنامه روزانه و برنامه خواب می تواند به محافظت در برابر دوره های شیدایی کمک کند.
درمان الکتروشوک
در شرایط بحرانی ، مانند روان پریشی یا افکار خودکشی ، که دارو ، درمان روانی اجتماعی و ترکیبی از این مداخلات بی اثر می شوند یا برای تسکین علائم شدید بسیار کند عمل می کنند ، ممکن است درمان الکتروشوک (ECT) در نظر گرفته شود. ECT همچنین ممکن است برای درمان دوره های حاد در نظر گرفته شود هنگامی که شرایط پزشکی ، از جمله بارداری ، استفاده از داروها را بیش از حد خطرناک می کند. ECT یک درمان بسیار موثر برای دوره های شدید افسردگی ، شیدایی یا مختلط است. احتمال بروز مشکلات حافظه طولانی مدت با تکنیک های مدرن ECT به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
رایج ترین درمان اختلال دوقطبی چیست؟
داروهای تثبیت کننده خلق معمولاً برای جلوگیری از تغییرات خلقی تجویز می شوند. لیتیوم شاید شناخته شده ترین تثبیت کننده خلق و خو باشد ، اما نشان داده شده است که داروهای جدیدتر مانند لاموتریژن عوارض جانبی کمتری را ایجاد می کند در حالی که اغلب از نیاز به داروهای ضد افسردگی جلوگیری می کند.