اختلال نقص توجه/بیش فعالی در کودکان
تعریف ADHD
بیش فعالی کودکان (ADHD) یک اختلال عصبی رفتاری است که با ترکیبی از بی‌توجهی، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی مشخص می‌شود. علائم این اختلال شامل دشواری در نشستن آرام، مشکلات در حفظ توجه در مدرسه یا انجام تکالیف خانگی و پاسخگویی قبل از تفکر است. همچنین، نشانه‌های بیش فعالی ممکن است شامل بی‌قراری، تحرک بیش از حد و صحبت کردن مداوم باشد.
زمان تشخیص و ویژگی‌ها
ADHD معمولاً در اوایل زندگی تشخیص داده می‌شود و از طریق مشکلات رفتاری در مدرسه، دشواری در درک مطالب و حواس‌پرتی به وضوح قابل مشاهده است. طبق DSM-5، حدود 5 درصد از کودکان در سن مدرسه به این اختلال مبتلا هستند و پسران دو برابر دختران به آن مبتلا می‌شوند. دختران بیشتر با ویژگی‌های بی‌توجهی نمایان می‌شوند.
مشکلات مرتبط با ADHD
کودکان مبتلا به ADHD ممکن است با مشکلات یادگیری، رفتارهای نافرمان یا تحقیرآمیز و مسائل خلقی مانند اضطراب و افسردگی مواجه شوند. بیش از نیمی از این کودکان در دوران نوجوانی و بزرگسالی نیز علائم خود را ادامه می‌دهند. درمان ADHD می‌تواند با استفاده از ترکیبی از دارو و درمان به طور مؤثر انجام شود. در غیر این صورت، ADHD ممکن است تأثیرات منفی طولانی‌مدت بر عملکرد تحصیلی، موفقیت شغلی، روابط و رشد عاطفی-اجتماعی داشته باشد.
علائم ADHD
طبق DSM-5، تشخیص این اختلال زمانی صورت می‌گیرد که نوجوان شش یا بیشتر از علائم زیر را تجربه کند. برای افراد 17 سال یا بالاتر، تنها پنج علامت کافی است. این علائم باید به مدت حداقل شش ماه ادامه یابند و به اندازه‌ای شدید باشند که بر عملکرد تحصیلی یا اجتماعی تأثیر منفی بگذارند. همچنین، این علائم باید با سطح رشد نوجوان سازگار نباشند و به سایر اختلالات روانی نسبت داده نشوند. نوجوان باید چندین علامت را قبل از 12 سالگی نشان داده باشد.
علائم بی‌توجهی
- انجام اشتباهات ناشی از بی‌دقتی و نادیده گرفتن جزئیات
- مشکل در تمرکز بر وظایف یا مکالمات
- حواس‌پرتی آسان
- مشکل در انجام دستورالعمل‌ها یا تکالیف
- دشواری در سازماندهی وظایف و فعالیت‌ها
- اجتناب از فعالیت‌هایی که نیاز به توجه مداوم دارند
- فراموشی مکرر فعالیت‌های روزمره
کودکان مبتلا به نوع بی‌توجهی ADHD معمولاً اختلال کمتری دارند و اغلب تشخیص داده نمی‌شوند.
علائم بیش فعالی و تکانشگری
- درگیری مکرر و جنجال
- خروج از صندلی قبل از نوبت
- احساس بی‌قراری بیش از حد
- دشواری در ثابت ماندن برای مدت طولانی
- مشکل در انجام فعالیت‌های تفریحی
- صحبت کردن بیش از حد
- پاسخ به سوالات پیش از تمام شدن آن‌ها
- مشکل در انتظار نوبت
- نفوذ یا قطع صحبت دیگران
تشخیص انواع ADHD
تشخیص ترکیبی زمانی انجام می‌شود که علائم بیش فعالی-تکانشی و بی‌توجهی حداقل به مدت شش ماه ادامه یابند. اگر علائم بی‌توجهی وجود داشته باشد اما علائم بیش فعالی-تکانشی به مدت شش ماه ادامه نیابند، تشخیص نوع بی‌توجهی خواهد بود. برعکس، اگر علائم بیش فعالی-تکانشی وجود داشته باشد اما علائم بی‌توجهی به مدت شش ماه ادامه نیابند، تشخیص نوع بیش فعالی-تکانشگری خواهد بود.
ارزیابی برای تشخیص
کودکانی که مشکوک به ADHD هستند نیاز به ارزیابی دقیقی دارند تا بتوان بین ADHD و علائم مشابه آن که در دیگر اختلالات روانی و پزشکی مشاهده می‌شود، تمایز قائل شد. این ارزیابی باید شامل بررسی عملکرد فرد در محیط‌های تحصیلی و اجتماعی، وضعیت عاطفی و توانایی‌های رشد باشد. تست‌های اضافی ممکن است شامل ارزیابی‌های هوش، اندازه‌گیری‌های توجه و مقیاس‌های ارزیابی والدین و معلمان باشد. معاینه پزشکی نیز ضروری است تا مشکلاتی مانند آلرژی یا اختلالات تغذیه‌ای که ممکن است انرژی کودک را تحت تأثیر قرار دهند، شناسایی شوند.
علل ADHD
تحقیقات مختلفی در مورد علل احتمالی ADHD وجود دارد. شواهد نشان می‌دهند که 25 درصد از نزدیکان کودکان مبتلا به ADHD نیز به این اختلال مبتلا هستند، که نشان‌دهنده نقش مهم ژنتیک در توسعه آن است. مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به ADHD به طور کلی 3-4 درصد کاهش حجم در نواحی مهم مغز دارند. این نواحی در حل مسائل، برنامه‌ریزی، کنترل تکانه‌ها و درک رفتار دیگران نقش دارند.
تحقیقات کنونی نشان می‌دهد که ADHD ممکن است ناشی از تعامل بین ژن‌ها و عوامل محیطی باشد، از جمله سیگار کشیدن، مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری و قرار گرفتن در معرض سموم محیطی.
درمان ADHD
درمان ADHD به نیازهای خاص هر کودک و شدت علائم آن بستگی دارد. یک رویکرد چندجانبه شامل همکاری نزدیک میان کودک، خانواده و مداخلات مدرسه می‌تواند مؤثر باشد.
داروها
داروها می‌توانند به کودکان کمک کنند تا تمرکز بیشتری داشته باشند و احساس بی‌قراری یا تکانشگری کمتری را تجربه کنند. داروهای محرک معمولاً برای درمان ADHD تجویز می‌شوند و به دو دسته تقسیم می‌شوند.
1.داروهای کوتاه‌مدت
ممکن است بیشتر مصرف شوند
2.داروهای بلندمدت
معمولاً یک بار در روز مصرف می‌شوند.
این داروها شامل آمفتامین‌ها و متیل‌فنیدات هستند.
روان‌درمانی
روان‌درمانی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای مدیریت وظایف و بهبود رفتار خود را بیاموزند. این روش همچنین می‌تواند به آن‌ها ابزارهایی برای سازماندهی و تمرکز ارائه دهد. آموزش مهارت‌های اجتماعی نیز به کودکان کمک می‌کند تا رفتارهای مناسب را یاد بگیرند.
مهارت‌های والدین
آموزش مهارت‌های والدین به آن‌ها ابزارهایی برای مدیریت رفتار فرزندانشان می‌دهد و می‌تواند به ایجاد روابط بهتر کمک کند. گروه‌های حمایتی نیز به والدین کمک می‌کنند تا با دیگران که مشکلات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند.
ساختار در مدرسه
ایجاد ساختار در محیط مدرسه کودک نیز می‌تواند مفید باشد. این شامل محدود کردن حواس‌پرتی‌ها، ارائه آموزش‌های فردی و کمک به تقسیم وظایف بزرگ به مراحل کوچک است.
نوشته های مرتبط
