نقص توجه/بیش فعالی، بزرگسالان

بیش فعالی بزرگسالان ADHD یا اختلال نقص توجه یک اختلال عصبی-رفتاری است.

این اختلال با نشانه‌هایی از جمله بی‌توجهی، عدم تمرکز، فراموشی در انجام فعالیت‌های روزمره و مشکلات در سازماندهی و پیگیری امور است.

دیگر علائم بیش‌فعالی شامل بی‌قراری، رفتارهای هیجانی و صحبت کردن بیش از حد یا قطع صحبت دیگران می‌باشد.

تشخیص

بیش فعالی بزرگسالان یا ADHD معمولاً در سنین پایین صورت می‌گیرد و به‌طور معمول از طریق مشکلات رفتاری در محیط مدرسه یا دشواری در درک مطالب و انجام وظایف خود را نشان می‌دهد.

بر اساس DSM-5، تخمین زده می‌شود که حدود ۵ درصد از کودکان در سن مدرسه به این اختلال مبتلا هستند و پسران بیشتر از دختران به این اختلال تشخیص داده می‌شوند.

دختران و زنان معمولاً با ویژگی‌های بی‌توجهی بیشتر نمایان می‌شوند. درمان علائم ADHD معمولاً با ترکیبی از دارو و مشاوره به‌طور مؤثر انجام می‌گیرد. 

در صورت عدم درمان

این اختلال می‌تواند تأثیرات منفی طولانی‌مدتی بر عملکرد تحصیلی، موفقیت شغلی، روابط اجتماعی و رشد عاطفی فرد داشته باشد. همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 2.5 درصد از بزرگسالان آمریکایی ممکن است از این اختلال رنج ببرند.

علائم

بر اساس معیارهای DSM-5، برای تشخیص اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی (ADHD)، لازم است که فرد به مدت حداقل شش ماه نشانه‌هایی از بی‌توجهی و یا بیش‌فعالی-تکانشگری را نشان دهد که بر عملکرد او تأثیر منفی داشته باشد. این نشانه‌ها باید در دو یا چند زمینه مختلف، از جمله خانه، محل کار یا محیط‌های اجتماعی، مشاهده شوند.

علائم بی‌توجهی شامل موارد زیر است:

اشتباهات ناشی از عدم دقت و نادیده گرفتن جزئیات، دشواری در تمرکز بر روی وظایف یا مکالمات، و حواس‌پرتی.

همچنین، مشکلاتی در پیروی از دستورالعمل‌ها یا انجام وظایف در محیط کار، و چالش‌هایی در سازماندهی فعالیت‌ها و وظایف نیز مشاهده می‌شود.

افراد ممکن است از فعالیت‌هایی که نیاز به توجه مداوم دارند، مانند پر کردن فرم‌ها یا مرور مقالات، اجتناب کنند و به طور مکرر اشیاء را گم کنند یا فعالیت‌های روزمره خود را فراموش کنند.

علائم بیش‌فعالی و تکانشگری شامل موارد زیر است:

درگیری‌های مکرر، جنجال و ضربه زدن، و همچنین خروج مکرر از صندلی در زمان انتظار برای نشستن.

این افراد ممکن است احساس بی‌قراری بیش از حد داشته باشند و در ثابت ماندن برای مدت طولانی دچار مشکل شوند.

همچنین، دشواری در انجام فعالیت‌های تفریحی، صحبت کردن زیاد، پاسخگویی پیشگیرانه به سوالات و مشکل در انتظار نوبت از دیگر نشانه‌های این وضعیت است. 

تشخیص اختلالات ترکیبی زمانی امکان‌پذیر است که فرد به مدت حداقل شش ماه نشانه‌های مرتبط با بیش فعالی، تکانشگری و بی‌توجهی را نشان دهد. این نشانه‌ها باید به‌طور مداوم و در زمینه‌های مختلف زندگی فرد مشاهده شوند تا بتوان به تشخیص صحیح دست یافت.

برای مشخص کردن نوع بی‌توجهی، فرد باید معیارهای مشخصی را برای علائم بی‌توجهی ارائه کند.

در عین حال، برای بررسی نوع بیش‌فعال-تکانشی، وجود شواهدی از علائم بیش‌فعالی و تکانشگری به مدت حداقل شش ماه الزامی است. به همین ترتیب، برای تأیید علائم بی‌توجهی نیز نیاز به شواهدی مشابه وجود دارد.

در بزرگسالان مبتلا به ADHD، علائم بی‌توجهی معمولاً بیشتر نمایان می‌شود. مردان و زنان مبتلا به این اختلال ممکن است در تمرکز بر روی وظایف یا اولویت‌بندی فعالیت‌ها با مشکل مواجه شوند که این امر می‌تواند منجر به دشواری در اتمام کارها، از دست دادن مهلت‌ها و فراموشی در تعاملات اجتماعی گردد.

علل

متخصصان بهداشت هنوز به طور کامل از علل ایجاد اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) آگاه نیستند. بسیاری از افراد، مشکلات توجه و رفتارهای تکانشی را به عنوان منبع این اختلال معرفی می‌کنند.

شواهد نشان می‌دهد که ADHD تنها ناشی از عوامل اجتماعی یا شیوه‌های تربیتی نیست و به نظر می‌رسد که دلایل اصلی آن در زمینه نوروبیولوژی و ژنتیک نهفته باشد. 

همچنین، عوامل محیطی مانند مصرف سیگار و الکل در دوران بارداری و قرارگیری در معرض سرب نیز می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند.

برخی از نظریه‌پردازان اجتماعی و پزشکان به بررسی اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) پرداخته و آن را به عنوان یک اپیدمی در عصر حاضر توصیف می‌کنند. این دیدگاه به تأثیرات منفی سبک زندگی سریع و فرهنگ مصرف‌گرایی اشاره دارد که افراد را در خود غرق می‌کند و به بروز این اختلال کمک می‌کند.

در این راستا، تأکید بر این نکته است که تغییرات اجتماعی و اقتصادی در دنیای معاصر می‌تواند به افزایش شیوع ADHD منجر شود. به عبارت دیگر، فشارهای ناشی از زندگی مدرن و نیاز به انطباق با شرایط پرشتاب، ممکن است به بروز مشکلات توجه و تمرکز در افراد کمک کند.

درمان

روش های درمانی موثر

بیش فعالی بزرگسالان ADHD یا اختلال نقص توجه می‌تواند با استفاده از روش‌های درمانی و دارو به طور مؤثر مدیریت شود. این درمان‌ها به فرد مهارت‌هایی می‌آموزند که به او کمک می‌کند تا در انجام وظایف خود بهتر عمل کند و همچنین آگاهی بیشتری نسبت به رفتارهای خود پیدا کند تا بتواند آن‌ها را به طور مؤثرتری تنظیم کند.

داروها نیز به طور همزمان به بهبود تمرکز، کاهش بی‌قراری و تقویت پیشرفت‌های اجتماعی که از طریق درمان به دست آمده‌اند، کمک می‌کنند. این ترکیب درمانی می‌تواند به افراد مبتلا به ADHD کمک کند تا زندگی روزمره خود را بهبود بخشند و در تعاملات اجتماعی خود موفق‌تر عمل کنند.

داروهای تجویزی و نقش آن‌ها در درمان

داروهایی که به طور عمده برای درمان اختلال بیش فعالی بزرگسالان ADHD یا اختلال نقص توجه تجویز می‌شوند، شامل دسته‌ای از داروها به نام محرک‌ها هستند که می‌توانند اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته باشند. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد که داروهای با اثر کوتاه‌مدت به دفعات بیشتری مصرف شوند، در حالی که داروهای با اثر بلندمدت معمولاً تنها یک بار در روز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از جمله داروهایی که به طور معمول برای این منظور تجویز می‌شوند، می‌توان به آمفتامین و دکستروآمفتامین، دکسمتیل فنیدات و متیل فنیدات اشاره کرد.

این داروها به دلیل تأثیرات مثبتشان بر روی علائم ADHD، در درمان این اختلال بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند.

داروهای ضدافسردگی به عنوان گزینه دوم برای درمان بزرگسالان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) شناخته می‌شوند. این داروها مشابه داروهای محرک، بر روی نوراپی‌نفرین و انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین تأثیر می‌گذارند.

در این دسته، داروهای قدیمی سه حلقه‌ای وجود دارند، اما همچنین داروهای جدیدتری مانند ونلافاکسین (افکسور) و بوپروپیون (ولبوترین) نیز در دسترس هستند. این داروها می‌توانند به کاهش هوس نیکوتین و کمک به ترک سیگار نیز مؤثر باشند.

استفاده از داروهای ضدافسردگی به عنوان یک گزینه درمانی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD، به ویژه در مواردی که داروهای محرک مناسب نیستند، می‌تواند مفید باشد. این داروها با هدف قرار دادن سیستم‌های عصبی خاص، به بهبود علائم این اختلال کمک می‌کنند و در عین حال می‌توانند به افرادی که در تلاش برای ترک سیگار هستند، یاری رسانند. در نتیجه، این داروها نقش مهمی در مدیریت همزمان ADHD و وابستگی به نیکوتین ایفا می‌کنند.

بهبود مهارت‌های زندگی و عملکرد روزمره

به طور کلی، نشانه‌های بیش فعالی در بزرگسالی کمتر دیده می‌شود، اما نشانه‌های بی‌توجهی و تکانشگری معمولاً ادامه پیدا می‌کند.

درمان برای بزرگسالان مبتلا به ADHD معمولاً شامل تکنیک‌هایی است که به بهبود عملکردهای روزمره مانند مدیریت زمان، سازماندهی و تعیین اهداف کمک می‌کند.

این نوع درمان همچنین به تنظیم هیجانات، کنترل تکانه‌ها و مدیریت استرس یاری می‌رساند.

با تقویت خودتنظیمی عاطفی و مهارت‌های بین فردی، بزرگسالان قادر خواهند بود با اعتماد به نفس بیشتری به فعالیت‌های شغلی و روابط خانوادگی و اجتماعی خود بپردازند. این بهبود در توانایی‌های فردی می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی و بهبود تعاملات اجتماعی منجر شود.

درمان شناختی-رفتاری (CBT) و آموزش مهارت‌های اجتماعی

بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD در طول دوران تحصیلی یا شغلی خود با بازخوردهای منفی اجتماعی از سوی والدین، معلمان، کارفرمایان و همسالان مواجه شده‌اند.

این نوع بازخوردها می‌تواند به شدت بر اعتماد به نفس و باورهای فرد نسبت به توانایی‌هایش تأثیر منفی بگذارد.

درمان شناختی رفتاری (CBT) به شناسایی و اصلاح سوگیری‌های منفی در تفکر کمک می‌کند که می‌تواند منجر به کاهش انگیزه و تداوم رفتارهای اجتنابی شود.

این نوع درمان همچنین به پرورش رفتارهای سازگارانه و مثبت کمک می‌کند.

تکنیک‌های ذهن آگاهی و بهبود تمرکز

علاوه بر این، آموزش ذهن آگاهی می‌تواند به بهبود تمرکز و توجه در انجام وظایف کمک کند و توانایی فرد را در مواجهه با چالش‌ها افزایش دهد.

با استفاده از این روش‌ها، بزرگسالان مبتلا به ADHD می‌توانند به تدریج بر مشکلات خود غلبه کرده و به بهبود کیفیت زندگی خود بپردازند. این رویکردها نه تنها به افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند به ایجاد یک محیط حمایتی و مثبت برای این افراد منجر شوند.

درمان ممکن است به سایر اختلالات خلقی و اضطرابی که به طور معمول در بزرگسالان مبتلا به ADHD مشاهده می‌شود، نیز معطوف گردد.

این رویکرد می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این افراد کمک کند و به آن‌ها در مدیریت بهتر علائم و چالش‌های ناشی از این اختلالات یاری رساند.

منبع

مقاله های بیشتر